1. จิตสังคมของผู้กระทำผิด (Psychosocial of offenders)
สาเหตุการกระทำผิดของบุคคลมีหลายสาเหตุ แต่ผู้กระทำผิดมักถูกเหมารวมว่าเป็นคนไม่ดี โดยไม่ได้ทำความเข้าใจถึงสาเหตุหรือที่มาของการกระทำของแต่ละบุคคลซึ่งแตกต่างกันไป
การกระทำผิดอาจเกิดขึ้นเพราะสาเหตุต่อไปนี้ (ดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์ และ เบ็ญจมาส พฤกษ์กานนท์. 2546)
- ทำผิดเพราะไม่รู้ว่าสิ่งนั้นผิด โดยเฉพาะเด็ก และผู้ที่ยังไม่มีวุฒิภาวะ
- ทำผิดเพราะฤทธิ์ของสารเสพติด และความมึนเมา ขาดสติ
- ทำผิดเพราะขาดทักษะชีวิต การแก้ปัญหา และการระงับอารมณ์
- ทำผิดเพราะป่วยทางใจ ได้แก่คนที่เป็นโรคจิต โรคอารมณ์แปรปรวน และโรคทางสมองและระบบประสาท จึงไม่รู้ตัว และควบคุมตนเองไม่ได้
- ทำผิดเพราะขาดความรู้ทางกฎหมาย ส่วนใหญ่เป็นความผิดเล็กน้อย
- ทำผิดเพราะทำไปตามแรงผลักดันของค่านิยมกลุ่ม เพื่อให้เกิดการยอมรับ มักเกิดขึ้นในกลุ่มวัยรุ่น
- ทำผิดเพราะขาดการอบรมบ่มเพาะด้านคุณธรรมจริยธรรม
เอกสารอ้างอิง:
ดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์ และ เบ็ญจมาส พฤกษ์กานนท์ (2546). ลักษณะทางจิตสังคมของผู้ต้องคดี. ใน คู่มือการดูแลสุขภาพจิตผู้ต้องคดีในชุมชน, ดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์ (บรรณาธิการ) หน้า 14-17, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย
2. ความต้องการด้านจิตใจของผู้กระทำผิด (Psychological needs of offenders)
ผู้ที่ต้องคดีไม่ว่าจะตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม มีความต้องการด้านจิตใจไม่แตกต่างกัน
- ต้องการมีโอกาสแก้ไข ปรับปรุงตนเอง ไม่ให้กระทำผิดซ้ำอีก นอกจากนี้ต้องการอธิบายให้ผู้อื่นทราบสาเหตุที่กระทำผิด และคำแนะนำเพื่อปรับปรุง ไม่ต้องการถูกซ้ำเติม คนที่ไม่กล้ารับผิดเป็นเพราะไม่อยากเสียหน้า กลัวจะต้องเปิดเผยความอ่อนแอ จึงต้องการการยอมรับอย่างมากถึงจะกล้ายอมรับความผิดของตนเอง
- ต้องการพ้นจากความรู้สึกกลัวการถูกลงโทษที่รุนแรง การประณาม การรังเกียจจากครอบครัวและสังคม ผู้ที่กระทำผิดจะมีความวิตกกังวลมาก ถ้าไม่ได้รับการยอมรับ นานๆเข้าจิตใจจะเปลี่ยน ไม่ยอมรับการกระทำของตนเอง อาจกลบเกลื่อนหรือกระทำผิดมากขึ้น
เอกสารอ้างอิง:
ดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์ และ เบ็ญจมาส พฤกษ์กานนท์ (2546). ลักษณะทางจิตสังคมของผู้ต้องคดี. ใน คู่มือการดูแลสุขภาพจิตผู้ต้องคดีในชุมชน, ดวงตา ไกรภัสสร์พงษ์ (บรรณาธิการ) หน้า 17-18, กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมชนสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย